يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
ملکیان به رای مردم توهین کرده؟
روزنامه ایران در واکنش به اظهارات اخیر مصطفی ملکیان در مورد ابراهیم رئیسی نوشت: وقتی کسی که عنوان اندیشمند را با خود حمل می‌کند آن هم با مدعای دین پژوه و اخلاق پژوه با اغراض سیاسی به معنای نازل آن لب به سخن می‌گشاید نه تنها مهر تأیید بر بی صلاحیتی خود در عرصه اندیشه می‌زند بلکه فریاد می‌کند که تنها حمل کننده کتاب‌هایی است که بر پشت خود می‌کشد. حمل کننده‌ای که نه بویی از عقلانیت برده است و نه بهره‌ای از معنویت.روزنامه ایران نوشت: آقای ملکیان به نمایندگی از روشنفکری، بخوبی به ما نشان می‌دهد که این جریان نه تنها نگران درد و رنج مردم نیست بلکه افسرده و مأیوس از مردم است. دیگر نباید گفت که برای این جریان رأی مردم فقط زمانی مقبول است که پیروز انتخابات می‌شود بلکه این جریان به کل از مردم متنفر و ناامید است.
کد خبر: ۳۹۲۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
مصطفی ملکیان:
مصطفی ملکیان در پاسخ به این سوال که "چرا کتاب روح اسپینوزا را برای ترجمه انتخاب کردم؟"، اظهار داشت:انتخاب این کتاب به خاطر چهار چیز است که در اسپینوزا می‌یابم و برایم خیلی عزیز‌ند.این چهار مورد عبارتند از: اسپینوزا بزرگترین مصداق جمع عقلانیت و معنویت است، اسپیوزا از وجود خدای غیرمتشخص دفاع می‌کند، از دل فلسفه اسپینوزا روش روان‌درمانگری قابل استخراج است و نکته چهارمی که برایم مهم است، این است که اسپینوزا اخلاق خارج از دین را پایه‌گذاری کرد.
کد خبر: ۳۸۷۷۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
دیدگاه های ملکیان درباره سیاست؛
زیدآبادی معتقد است که ما در این نقطه از تاریخ و جغرافیا به‌دنیا آمده‌ایم و فرهنگ و زبان «هویتی ملی» ما را شکل و برای هر انسانی باید خاستگاه و ریشه‌هایش اهمیت داشته باشد. زیدآبادی نگران آینده و مرز‌های ایران است، اما ملکیان می‌گوید حفظ کشور به‌خودیِ خود هیچ اهمیتی ندارد، بلکه «حفظ کشوری اهمیت دارد که رژیم سیاسی‌اش براساس عدالت و اخلاق رفتار می‌کند.» او همچنین معتقد است که در حوزه روشنفکری وقتی از حقیقت حرف می‌زنیم یعنی روشنفکر، آنچه را که ناظر به موضوعات، مسائل و مشکلات اجتماعی به‌نظرش حقیقت می‌آید، باید با هم‌نوعانش در میان بگذارد. در ادامه‌ی این گفتگو بحث بر سر حقیقت و مصلحت، اخلاق در سیاست و عدم امکان گفتگو با کسانی است که «قانون»، «اخلاق» و «عقلانیت» را زیر پا می‌گذارند. ملکیان می‌گوید، اگر این سه را به‌عنوان زمینه مشترک بپذیرند، حاضر است با هر کسی گفتگو کند.
کد خبر: ۳۸۶۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۳
محمدسعید عبداللهی:
در این نوشتار کوتاه با اندیشهٔ هادسون ۱ فیلسوف انگلیسی همراه می‌شویم و پس از بیان معیار‌های عقلانیت از دیدگاه او، توجه می‌کنیم که او چگونه بحث خود در باب نظام عقلانی باورها را نقطه تلاقی فیلسوف، الهی‌دان و جامعه‌شناس می‌داند. وی سعی می‌کند نشان دهد چگونه الهی‌دان و جامعه‌شناس می‌توانند به کمک فیلسوف و به دلیل دل‌مشغولی مشترک آن‌ها در باب نظام عقلانی باورها، با یکدیگر همراه و هم‌داستان شوند.
کد خبر: ۳۸۴۸۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۲
تحلیلی بر ابتذال در اغتشاش؛
سر دادن «شعار» یکی از ارکان هر اعتراضی محسوب شده که تا حدودی نشان‌گر پایگاه اجتماعی و موضع معترضان، دلیل اعتراض آنان و نوع مطالبات شان است.یکی از مواردی که در اعتراض‌های اخیر تامل‌برانگیز بوده ، تفاوت ادبیات شعارهای مورد استفاده با موردهای مشابه در سال های 1378 ، 1388 و حتی با سال 1396 و 1398 بوده است. گرایش ابتذال گونه این شعارها از چند منظر اجتماعی ، فرهنگی و روانشناسی می تواند مورد بررسی قرار گیرند. مواردی همانند تنزل پایگاه اجتماعی معترضان و از بین رفتن طبقه متوسط، گرایشات ناشی از سرخوردگی در رفع نیازهای حیاتی ، به بن بست رسیدن سیاسی و نبود سوپاپ های تخلیه و مواردی همانند، برخی از ادله تحلیلی برای این گرایشات ابتذال گونه بوده است. برخی دیگر از صاحب نظران، این تغییر رویکرد با تئوری گفتمان مورد تحلیل قرار داده و تند شدن شعارها را ناشی از ایجاد تک صدایی در گروه رغیب و تشدید فشارها ارزیابی کرده اند. همچنین بحث تبدیل رنج فردی به رنج جمعی بواسطه زبان و فرهنگی شدن یک رویداد ، موردازیابی قرار داده اند. برخی از تحلیل گران اشاره به بحث واقع گرایی سیاسی و تبدیل ایده الگرایی دموکراتیک به واقع گرایی حقوق اساسی داشته و به کاهش سرمایه اجتماعی دولت ها اشاره می کنند(تشدید فردگرایی ها و شبکه سازی های تخصصی). گروهی از صاحب نظران به تشدید تفکر شبکه ای ( در مقابل کمال گرایی سیستمی) در دهه هشتادی ها اشاره نموده و معتقدند که سیاه بینی آینده و بی هدفی و بی آیندگی در تداوم وضع موجود، زمینه ساز پرخاش و اعتراض است. در آینده، گروه های معترض دارای تفکر شبکه ای به دنبال رهبر نمی گردند، بلکه برخی گروه های محبوب و یا شبه مرجع را نشانه رفته و اعتراضات و شعارها و خواسته های خود را در دهان او قرار داده و به رفتار خود و از زبان یک شناس اجتماعی ، صحبت می کنند.
کد خبر: ۳۸۴۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۹
عرفان و تفکر؛
در ابتدای قرن بیست و یکم و در دوران مدرن یا به تعبیری در دوران پست مدرن چه نیازی به خواندن آثار عرفانی است؟ پاسخ نخست اینکه اگرچه اکثریت ما با اندیشه‌های مدرن و پست مدرن آشنایی و کمابیش انس و الفت داریم، اما هنوز هم کسانی در جهان هستند که با همه مبانی نظری عرفان موافقند و می‌توانند کتاب‌های عرفانی را از آن‌رو که کتاب‌های عرفانی است، بخوانند و همان حظی را که خوانندگان در قرون گذشته می‌بردند، ببرند. اما پاسخ مهم‌تر دوم اینکه اگر شما مبانی نظری کتاب‌های عرفانی را قبول نداشته باشید، یعنی حتی اگر وجود خدا را هم قبول نداشته باشید یا به وصال الهی و به تعبیر مترجم اتحاد با خدا و فناء فی‌الله و بقاء بالله، قائل نباشید، اما بسیاری از آنچه در آثار عرفانی هست برای نیل به مقصود خوب هستند یعنی برای رسیدن به یک زندگی خوب یعنی اخلاقی و یک زندگی خوش یعنی زندگی که از لحاظ روانشناختی با کمترین درد و رنج ممکن همراه است و زندگی که در آن سلامت اخلاقی داشته باشیم و در آن بتوانیم بیشتر تحمل درد و رنج و کمتر تحمیل درد و رنج کنیم.
کد خبر: ۳۸۱۰۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۲
انتصابات فامیلی دولت؛
وقتی رییس جمهوری به صورت مطلق می‌گوید «انتصابات فامیلی نداریم» کافی است یک مورد نقض ارایه شود یا افرادی بر اساس مشاهدات و شنیده‌ها نپذیرند تا نه تنها این ادعای او زیر سؤال برود بلکه پاره‌ای مدعا‌های دیگر نیز.
کد خبر: ۳۷۱۲۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۶
بیژن عبدالکریمی:
بیژن عبدالکریمی با تأکید بر اینکه اکنون به شروعی تازه نیازمندیم، اظهار کرد: این شروع تازه نمی‌تواند منقطع از سنت باشد و در اینجا رسالت اهل فلسفه و اهل تفکر در دیار ما اهمیت پیدا می‌کند. بدون غلبه بر گسست و انقطاع تاریخی در پرتو اندیشیدن به سنت تاریخی خود، خروج از بی‌تاریخی ما در جهان کنونی و پاسخگویی راستین به بحران هویت و پاسخگویی به این پرسش که «من کیستم؟ یا ایرانی کیست؟» امکان‌پذیر نیست.
کد خبر: ۳۶۶۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
اسدالله رحمان زاده:
سدالله رحمان‌زاده، استاد کالج کانترا کاستای آمریکا معتقد است؛ براساس نص صریح قرآن، مسئله معنای زندگی امری باوری نیست، بلکه وجودی است. همانطور که هایدگر به خوبی نشان می‌دهد در عمق انسان روزمره کوچه و بازار که همه ما با آن بزرگ می‌شویم و راه و رسم و مناسک زندگی را از فرهنگ عمومی می‌آموزیم، یک انسان اصیل و تفردیافته وجود دارد که ناگهان می‌فهمد که این «توانستن» آنتولوژیک است نه صرفاً منطقی.
کد خبر: ۳۶۶۵۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۸
طبق گزارش جهانی؛
تهران، برشی از کل ایران است. در تهران تنها زادگان و بالیدگان آن زندگی نمی‌کنند. بخش قابل توجهی از جمعیت را مردمان کوچیدۀ دیگر که در بخش‌های دیگر ایران به دنیا آمده و ریشه دارند تشکیل می‌دهند. از این رو می‌توان گفت همان احساس عمومی اینجا هم وجود دارد و خاص تهران نیست.
کد خبر: ۳۶۱۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۶
مصطفی ملکیان؛
مصطفی ملکیان می‌گوید که "باید قبول داشته باشیم که حقیقت آشکار نیست. یک ناآشکارگی حقیقت وجود دارد. "مسلمان بودن به معنی طالب حقیقت بودن است نه مالک حقیقت بودن. ما مسلمانان و پیروان ادیان دیگر نباید گمان کنیم که عالم انسانی و زندگی این‌جهانی و حیات دنیوی مثل اقیانوسی بسیار مواج و پرتلاطم است و در این اقیانوس فقط یک کشتی وجود دارد و ما هم سوار بر آن کشتی هستیم. به بهانه سیطره حکومت طالبان در افغانستان و قرائت خاص آن‌ها از اسلام و برخورد خاص با شهروندان بر اساس همان قرائت ویژه شده، اقدام به بازنشر متن سخنرانی استاد مصطفی ملکیان در کنگره والاپیامبر رحمت گردیده است.
کد خبر: ۳۵۸۸۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۱
نقدی بر جامعه اسلامی ایران؛
یکی از مهم‌ترین مسائل فکری دوره‌ی معاصر ما، جست و جوی علل و ریشه‌های عقب ماندن جوامع اسلامی به طور اعم و جامعه‌ی ایران به طور اخص از قافله‌ی تمدن جدید با منشأ اروپای غربی و تلاش برای یافتن جواب پرسش‌های کلانی مانند موارد ذیل است؛ چرا تمدن جدید عصر حاضر صرفاً در جغرافیای اروپای غربی سر برآورد؟ چرا سرزمین‌های دیگر از جمله ممالک اسلامی نتوانستند بستر و شرایط لازم برای سر بر آوردن چنین پدیده‌ای را فراهم کنند؟ چرا سرزمین‌های اسلامی در عین این ناتوانی، حتی در برابر این تمدن جدید مقاومت نشان داده و به راحتی حاضر به جذب آن نبوده و نیستند؟
کد خبر: ۳۵۶۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۴
ژان ژاک روسو:
روسو می‌گوید: بچه‌ها قبل از اینکه دست ما بزرگ سال‌ها ضایع بشوند، ویژگی‌های جالبی دارند!. پنچ ویژگیِ که در کودکان هست، امّا این پنچ ویژی اصلاً در ما بزرک سال‌ها نیست.
کد خبر: ۳۴۸۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
ریشه مشکلات جامعه را باید در فرهنگ و اخلاق جست و جو کرد ؛
این بالاخره درست می شود را ما از کجا می گیریم ؟ به دلیل این که ما فکر می کنیم که ما یک وضع خاصی داریم و فکر نمی کنیم که ما هم از قوانین عالم مستثنی نیستیم. همه کسانی که نابود شدند از قبل که نمی گفتند ما قومی هستیم که در حال نابودی هستیم ! ما قومی هستیم که فردا بر ما عذاب نائل می شود. یک بار هم نابود شدند ، از بین رفتند به دلیل این که آن تمیز ، آن تشخیصی که باید در مسائل سیاسی ، در مسائل فرهنگی ، در مسائل مربوط به تعلیم و تربیت ، خانواده حقوق داشته باشند نداشتند و فکر کردند کار درست می شود
کد خبر: ۳۴۷۳۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۸
تفسیر قرآن؛
جلد دوم «تفسیر معاصرانه قرآن کریم» شامل تفسیر سوره‌های نساء، مائده و انعام توسط انتشارات سوفیا منتشر شد.
کد خبر: ۳۴۶۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۱
گفتگو با مصطفی ملکیان درباره «پرتاب‌های فلسفه»؛
مانطور که روشنفکر دولتی قابل دفاع نیست، روشنفکر مردمی هم قابل دفاع نیست. روشنفکر باید تابع حقیقت باشد. هر جا که حقیقت در جانب مردم است باید کنار مردم بایستد، نه به این علت که مردم هستند بلکه به این علت که حقیقت را می‌گویند، هر جا هم که مردم حقیقت را نمی‌گویند و دستخوش خطا و هذیان و توهم و پیشداوری و جزم و جمود و تعصب و آرزواندیشی و خرافه‌پرستی و استدلال‌گریزی هستند نباید جانب مردم را بگیرد. زیرا آرمان حقیقت برای روشنفکر مهم است.
کد خبر: ۳۴۶۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۰
معاصرت با وحی
شب «کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم» به همت مجله فرهنگی بخارا و با حضور استادان و چهره‌های برجسته حوزه فلسفه، عرفان و قرآن‌پژوهی در فضای مجازی برگزار شد. در این برنامه آیت‌الله سید‌مصطفی محقق‌داماد عضو فقیه و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، دکتر سید‌حسین نصر سرویراستار کتاب، غلامرضا اعوانی رییس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، مصطفی ملکیان پژوهشگر فلسفه دین و ویراستار متن فارسی کتاب، منوچهر صدوقی‌سها استاد و پژوهشگر حکمت و عرفان اسلامی، انشاءالله رحمتی استاد فلسفه و مترجم کتاب به زبان فارسی و علی دهباشی سردبیر مجله فرهنگی بخارا سخنرانی کردند.
کد خبر: ۳۴۲۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۴
گفتگوی سروش و ملکیان؛
سروش و ملکیان در همین گفتگو و هم در آثار متعدد خود تاکید می‌کنند که روشنفکر و روشنفکری به کار «اخلاقی زیستن» می‌آید و اساسا روشنفکر سودای زندگی اخلاقی دارد.
کد خبر: ۳۴۱۲۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۷
محسن آزموده
دهه ۷۰ خورشیدی، یعنی سال‌های پس از جنگ، با راه افتادن دوباره چرخ‌های اقتصاد و گشایش نسبی فضای سیاسی، عرصه اندیشه ایران نیز شاهد ظهور چهره‌های تازه‌ای بود، روشنفکرانی از طیف‌های گوناگون شامل جریان نوظهور روشنفکری دینی که خود مدعی بود، ریشه در جریان قدیمی‌تر نواندیشی دینی دارد و جریان روشنفکری عرفی که خود زیرشاخه‌هایی داشت مثل روشنفکری نوچپ‌گرا، روشنفکری پست‌مدرن و روشنفکری ملی‌گرا.
کد خبر: ۳۴۰۲۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰
روشنفکری و حقیقت
گفت‌وگوی عمومی استاد عبدالکریم سروش و استاد مصطفی ملکیان که به تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۱ به میزبانی «حلقه‌ی دیدگاه نو» در فضای مجازی برگزار شد، نمونه‌ای نادر و پرقدر از مباحث و مباحثاتی است که اگر در بگیرد و مکرر شود و تداوم یابد، هرچند در فضای مجازی، حقیقتاً می‌تواند جانی و توانی به فرهنگ و سیاست سرمازده‌ی ما ببخشد؛ «تا کی شود قرین حقیقت مجاز ما.»
کد خبر: ۳۳۹۵۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶